Të ndrojturit, ose qëndrestarët e heshtur të shoqërisë së spektaklit

Nga Tahar Ben Jelloun/ Ndrojtja nuk është sëmundje. Është një sjellje që dikush thjesht mund ta ketë, qartësisht e pavullnetshme, e cila meriton të merret në konsideratë dhe të respektohet. E përjetuar me kujdes, ndrojtja mund të përfaqësojë një vlerë për t’u adhuruar, si ngadalësia e shoqëruar prej heshtjes. Ama, hera-herës, ky qëndrim na jep përshtypjen e falsifikimit të së vërtetës. […]

Shpresoj që letërsia të jetë një dritë mes vetmisë, por Nobeli ma shkatërroi paqen që kisha arritur

Gjëja që më intereson më shumë është pikërisht kjo: të shkruaj për gjëra që nuk i di. Nuk do të ishte një rrugëtim aq i bukur dhe i thellë nëse do t’i dija tashmë gjithë temat e letërsisë sime. Sepse për mua shkrimi është diçka që ndodh pa kontributin tim: shkrimi ndodh vetë, pa asnjë ndërhyrje nga ana ime. Nëse do të më duhej të përdorja një imazh për ta përshkruar, do të thosha thjesht: dëgjoj.

Përulësia është tipari i më të mirëve

José Ortega Y Gasset, i cili kurrë nuk shkoi në Oksford, kishte të drejtë kur na paralajmëroi kundër “barbarive të specializmit”: mençuria nuk arrihet duke u mbyllur brenda specialitetit vetjak, por duke u hapur ndaj të tjerëve, sado të largët të duken. E përjetova vetë këtë fakt shpesh të harruar: leksionet e mia, që kishin të bënin me letërsinë, fillonin pikërisht atëherë kur unë mbaroja së foluri dhe nisnin pyetjet, duke lejuar gjithë llojet e njerëzve të ndërhynin, nga historianët dhe filozofët te sinologët dhe shkencëtarët.

Bota nuk mbaron në fund të rrugës sime

E konsideroj veten një njeri centrifugal. Me çdo libër që lexoj, me çdo film që shoh dhe me çdo udhëtim që bëj, përpiqem të ndryshoj ose të thyej diçka brenda meje, gjithmonë me synimin për të braktisur atë që është statike apo e njohur dhe për t’iu drejtuar në mënyrë miqësore të tjerëve, atyre që janë përballë meje dhe nuk janë si unë, por janë po aq njerëz sa unë.

Çfarë borxhi i ke leximit?

Fatkeqësisht kupton se politikat publike të leximit s’mund të realizohen nga njerëz që nuk i kanë asnjë borxh leximit. Kufijtë e së realizueshmes nuk përcaktohen vetëm nga dëshira. Do të ishte goxha më mirë sikur shumë më shumë t’i kishin borxhe leximit. Megjithëse e vërteta është larg kësaj.

Pas kronometrit të përditshmërisë sonë

Në të vërtetë, rentabiliteti ekonomik mund të arrihet jo me robotizimin e sjelljes, por përkundrazi, me përdorimin e plotë të personalitetit dhe përgjegjësisë së punëtorëve. Reforma shtetërore duhet të konsiderohet jo si një ulje apo rritje e parametrave të produktivitetit, por më tepër si një deburokratizim.