Nuk kam dashur të fyej myslimanët, por të paralajmëroja rrezikun që kanosej nga një minorancë e vogël e tyre siç janë xhihadistët, që mund të shkaktonin një reaksion të dhunshëm, atentate në llojin e Bataclan-it, që vërtetë nuk i uroj, duke e çuar Francën në luftë civile.
Salman Rushdie, autori i romanit “Vargjet satanike” i dënuar me vdekje nga Khomeini, dhe Roberto Saviano, autori i “Gomorra” i dënuar me vdekje nga klani Casalese, u takuan për herë të parë në Akademinë e Stokholmit në vitin 2008. Para pak ditësh, u ripanë përmes kompjuterit, fiks tetë muaj pas sulmit që pësoi shkrimtari anglo-indian, por edhe për të folur mbi romanin e tij më të fundit “Qyteti i fitores”. “Kam humbur një sy, por jam mirë”, thotë Rushdie.
Historia e orës është emblematike. E dimë se sa kushton? Dikush tha 80 mijë euro. Pallati Elize u përgjigj se kushton dy mijë. E njëjta gjë si me reformën e pensioneve: a është vërtetë e pashmangshme? Faktikisht sot nuk dimë as sa kushtoi ora, as nëse reforma është vërtetë e nevojshme. I vetmi fakt është ai që në kokën e francezëve Macron shfaqet i aftë të mbajë një orë 80 mijë euro, dhe ta heqë atë në situata të caktuara.
Prindërit e mi nuk e humbën kurrë aftësinë për të bërë miq të rinj, prandaj, përveç atyre të një jete, ata kishin gjithmonë miq të tjerë dhe më të rinj se vetja, dhe unë mendoj se kjo i ka mbajtur edhe ata të rinj. Me pak fjalë, nëse bëj një bilanc, të qenit bir i një personi kaq të shquar ka qenë shumë pozitive për mua.
Depresioni është dhimbja e këtij shekulli. Ai kapërcen moshat, klasat dhe besimet. Është një dhimbje aq shumë e rrënjosur në shoqëri që mjerisht buron nga nga stili i jetës sonë.
Kam ndjerë se meditimi është ndihmë e madhe. Një muaj më parë, hoqa dorë nga telefoni im në favor të diçkaje shumë më rudimentare (por ende praktike). Ishte ndryshimi më rrënjësor në jetën time gjatë viteve të fundit. Ka gjithnjë e më pak hapësira – fizike ose kohore – për soditje. Prandaj duhet të insistojmë në krijimin e tyre.
Njerëzit gjithmonë shqetësohen për “rolin e shkrimtarit”. Zakonisht duan t’u diktojnë shkrimtarëve se çfarë të shkruajnë. Natyrisht kjo gjë nuk funksionon, nuk sjell shkrimin e librave të mëdhenj.
Kur kuptova se po shkruaja një roman për murtajën dhe politikën, më erdhi dëshira për t’u fokusuar në mekanizmin e ndërtimit të një shteti të ri: nuk ka rëndësi nëse flasim për Turqinë, Shqipërinë, Malin e Zi apo ishullin Mingher.
Askush nuk u flet fëmijëve për shpirtin, askush nuk e merr parasysh se ky aspekt është tërësisht i përpunueshëm në fëmijëri, por nuk mbetet i tillë për gjithë jetën. Nëse nuk kultivohet, stafetën e merr materializmi. Dhe kjo nuk i shndërron fëmijët në njerëz kureshtarë apo të pasionuar pas jetës, por në qenie të vogla të dëshpëruara, pa asnjë horizont.
Kjo nuk është vetëm një krizë ekonomike, një krizë sociale apo një krizë ekologjike. Kjo, mbi të gjitha, është një krizë e mendimit.
