Procesi më i suksesshëm i kohëve të fundit ka qenë ai në Hagë kundër atyre që kishin kryer krime lufte në ish-Jugosllavi. Një model i tillë do të ishte më i duhuri për t’u aplikuar. Por për ta bërë këtë gjë, duhet t’i japësh fund luftës duke e fituar atë.
Edhe në perëndim demokracia nuk është e plotë: është shumë më e brishtë nga sa besojmë ne, është një ekosistem shumë delikat kontrollesh dhe balancash, duhet të ushqehet, nuk mund të konsiderohet si e garantuar. Ne duhet të ndërtojmë një demokraci pluraliste dhe gjithëpërfshirëse që respekton diversitetin: është gjëja më e vështirë, por është rruga që na çon përpara.
Më duket sikur e keqja ka fituar një “prestigj” me të cilin unë nuk jam dakord. Fundja fundit ligësia është e thjeshtë. Goxha më e ndërlikuar është mirësia. Ose në mos mirësia, janë shumë të ndërlikuar njerëzit që kanë kontradikta.
Intervistë me kryeredaktorin e gazetës opozitare ruse Dmitry Muratov, fituesin e çmimit Nobel për Paqen në tetor të vitit 2021. Pa iluzione, ai flet për frikën mes popullit rus si arsye për mosorganizimin e protestave masive, ndërsa thotë se elita politike është më e bashkuar se kurrë dhe nuk beson tek një grusht shtetit. “Novaya Gazeta” nuk shitet më në kioska dhe njerëzit mbajnë radhë për ta blerë pranë redaksisë. Muratov flet për një luftë civile mes brezash në Rusi, duke çmontuar edhe propagandën ruse që besohet nga vetë autoritetet.
Svetlana Alexievich jeton në Gjermani pasi iu desh të largohej sërish nga Bjellorusia pas shtypjes së demonstratave demokratike të vitit 2020. Kemi folur në telefon kur ajo tregoi se persona të maskuar po përpiqeshin të hynin në banesën e saj. Ambasadorë të vendeve të ndryshme europiane i shkuan në shtëpi derisa u detyrua të largohej. Lukashenko u shpëtua nga Putini. […]
Ëndërr e kam të jetoj në një botë pa heronj, në një botë që nuk ka nevojë për ta. Për fat të keq, kjo nuk është e mundur. Termi “hero i njohur” përmban shumë kundërshti brenda vetes, sepse heronjtë e vërtetë janë të panjohur.
GAFAM (Google, Apple, Facebook, Amazon dhe Microsoft) janë shërbime publike dhe si të tilla duhet të kenë detyrime: nuk duhet të dominojnë tregun, mos të zotërojnë gjithë inovacionin, të mos i bëjnë njerëzit të varur, të mos lejojnë që zhvillimet me hologramet të jenë krejtësisht në duart e tyre. GAFAM duhet të ndahet në pjesë të veçanta dhe të ndryshme, në mënyrë që të mos zëvendësojë shtetet demokratike.
Askush nuk duhet të dalë para tjetrit. Dhe njeriu duhet ta dojë atdheun e tij me qartësi, jo verbërisht. Miliona njerëz kanë vdekur në emër të vendit. Nuk do ta përdorja as fjalën “atdhe”. Dikush mund të thotë thjesht “Unë e dua vendin tim”. Të gjitha vendet janë të bukura, por kjo s’e ndal përhapjen e urrejtjes.
Krijuesi ka bërë një gabim të madh duke bërë burrin dhe gruan kaq të ndryshëm nga njëri-tjetri. Problemi është pabarazia: pabarazia lind nga fakti se gruaja e njeh burrin shumë më thellë nga sa burri e njeh atë, sepse gruaja është nëna e meshkujve. Pastaj sheh burrin e saj pasi rrit fëmijët dhe i thotë: “Ende mendon se nuk të njoh, di gjithçka për ty, për mua nuk je as Zot, as mbret”.
Kemi lindur diku, por pastaj një ditë shkojmë diku tjetër: pa harruar atdheun tonë dhe pa i kthyer shpinën. Të gjitha qytetet e botës dhe të gjitha qytetërimet u ndërtuan nga njerëz të ardhur gjetkë. Idea se njeriu është i destinuar të lindë dhe të vdesë në të njëjtin vend është absurde. Njeriu është krijuar të lëvizë lirshëm, pa kufij, për t’u dhënë diçka bashkëkohësve të tij: qoftë në fshatin e tij të lindjes apo në anën tjetër të botës.
