E konceptuar si një hapësirë me dy pavione, nuk është thjesht muze, por një homazh ndaj një artisti korçar e botëror, që megjithëse u largua shumë i vogël nga toka e të parëve, emrin e shkroi gjithmonë siç prindërit ia kishin vënë: Gjon Mili, sepse “në shqip, shkruhet siç shqiptohet”, do të thoshte ai.
Nëse mesazhet e Presidentes së Kosovës, a fundja thjesht një politikaneje të Kosovës, a fundja fundit të një personi publik shqiptar vishen me patriotizma, sulmet që pasuan përveçse kundër saj konkretisht, ishin pjesë e vazhdimësisë për dekurajimin e ligjërimit patriotik. Skandalizimi nuk mund të vijë nga ligjërimi patriotik. Skandalizimi duhet të vijë nga mungesa e tij, nga harresa e qëllimshme apo përqeshja cinike.
Emisionet sot teksa e mbajnë rrethin e të ftuarve kryesorë brenda një rrezeje të caktuar, kujdesen që të përfshijnë sa më shumë tematika e emra, duke i dhënë të drejtën vetes, dashur pa dashur, të sulmojnë këdo.
Gjuha është identitet e kulturë, por ajo ndikon në mënyrë të drejtpërdrejtë edhe në mënyrën e të menduarit. Pa fjalën, është e vështirë të ndërtosh një mendim, të hapësh një shteg të ri arsyetimi, t’i japësh jetë një koncepti.
Në pyetjen se ç’është historia, dikush u përgjigj se është rrëfimi i triumfuesve, pra i atyre që patën mundësinë ta shkruajnë atë.
Është një grackë njëherazi individuale dhe sociale: njerëzit reagojnë ndaj varfërimit të marrëdhënieve duke punuar më shumë, e cila të paktën i shpërblen me të ardhura, por me varfërim edhe më të madh të marrëdhënieve; kështu që ata vazhdojnë të punojnë më shumë për të mbushur këtë boshllëk, duke krijuar një spirale zvetënimi të ndjenjave njerëzore.
Suksesi i një qeverie në kontrollin shoqëror varet më shumë nga pajtimi vullnetar sesa nga shtrëngimi i imponuar.
Pse i pëlqejmë kaq shumë vendbanimet e shkrimtarëve? Sepse procesi i krijimit është magjepsës. Duam t’i japim një forme fizike imagjinatës sonë të krijuar pas një titulli apo ndonjë personazhi.
Si shpjegohet që zonat më të pasura në Shqipëri kanë banorët më të varfër? Pse pasuria nëntokësore nuk shndërrohet në mirëqenie dhe bollëk për ata që i kanë duart me kallo dhe thonjtë e nxirë nga puna në dhjetëra metra nëntokë apo në qindra gradë temperatura të larta? Pse të gjithë ia mbushin mendjen të gjithëve se kemi pasuri nëntokësore, ndërkohë që bilancet dalin me humbje?
Nobeli nuk është një çmim për të kënaqur pritshmëritë e lexuesit. Madje, duket se qëllimisht e kërkon diçka të tillë: Në vitin 1997, vit në të cilin u nderua Dario Fo, kandidatë potencialë ishin Salman Rushdie dhe Arthur Miller, për të cilët komiteti tha së janë “shumë popullorë” dhe një çmim ndaj njërit prej tyre do të ishte “shumë i parashikueshëm”.
