Shenjtëria e politikës shqiptare qëndron në ruajtjen e gjendjes së ekulibrit dhe kjo, s’do mend, bie ndesh me prirjen reformatore. Prandaj, për sa kohë do të mungojnë reformatorët, reformat nuk do të shkaktojnë kurrë pikën e kthesës, teksa “reforma” do të mbetet termi karakterizues i takimeve me ndërkombëtarë.
Mund të gjenden dhjetëra e qindra arsye për hapjen e kazinove në qytete, por në vetvete qëndrimi se në qendër të kryeqytetit nuk jetojnë njerëz të zakonshëm e të thjeshtë është absurd dhe në kufijtë e padijes përsa i përket zhvillimit demografik dhe socio-ekonomik të qyteteve shqiptare dhe në rastin konkret të Tiranës.
Shkolla nuk na mëson të bëjmë para. Na mëson ligjet e fizikës, ekuacionet e matematikës, formulat kimike, shtresat gjeologjike apo datat historike, por lidhja me edukimin financiar dhe sipërmarrjen është shumë e vakët. Kjo ka ardhur edhe nga tradita kontinentale fetare dhe humaniste e së shkuarës, ku paraja shihej si diçka e keqe, gati-gati si një sëmundje. Por siç shkruan Robert Kiyosaki, shmangia nga paraja është po aq psikotike sa edhe fiksimi pas saj.
Nëse gjatë muajve të verës situata pandemike u përballua si inerci e masave të marra më herët, apo përmes arnimeve të rregulloreve dhe buxheteve të kompanive dhe institucioneve shtetërore, tani hymë në fazën ku duhet të planifikojmë realitetin e ri në kushtet e pandemisë.
Sfida kryesore e Hawking ishte që të ndërtonte një teori të përgjithshme të unifikuar të universit dhe specifikisht ai e vinte theksin në rëndësinë që këtë teori ta kuptonin të gjithë, të paktën në linja të përgjithshme. Kërkimin e një teorie të tillë gjithëpërfshirëse ai e quan “unifikim të fizikës”.
Koha humbi kuptimin e saj. Ditët u ngjeshën me njëra-tjetrën, aq sa u shkrinë në një kohë të pakohë. Koha fizike humbi kuptimin e saj, u shemb në vetvete, ku gjithçka mund të ndodhte kurdo duke mos lënë asnjë gjurmë.
Sensi i përgjegjshmërisë ndaj komunitetit që nuk u kuptua as me grabitjen e pronave, as me shpyllëzimet, as me ndotjen, as me shmangien e taksave, as me korrupsionin, as me bishtimet ndaj ligjeve dhe as me shumë gjëra të tjera të këtij lloji, ka ardhur koha që të kuptohet përmes elementit më unik dhe të papërsëritshëm: përmes jetës. Në shoqëritë që kemi ndërtuar, gabimi i njërit paguhet nga shumë të tjerë. Nëse ne udhëtojmë më shpejt, nëse mesazhet dërgohen më shpejt, nëse gjithçka arrihet më shpejt, edhe gabimet shumëfishohen më shpejt. E pashmangshme kjo.
Nuk e pranonte se verbëria kishte ndikuar në romanet e tij, që prej ca kohësh nuk i shkruante por i diktonte me zë. Por ama, pranonte se ishte bërë më reflektiv dhe se ishte i lumtur, pasi nuk i duhej të shihte më fytyrën e tij prej idioti çdo mëngjes në pasqyrë. Ironik i pamëshirshëm!
Dhe kjo nuk ka të bëjë me cenimin e laicitetit të institucioneve arsimore, por përkundrazi, lidhet me ndërtimin e antikorpeve të të rinjve ndaj rrymave fetare që krijohen papritur si mish i huaj dhe shkaktojnë drama njerëzore deri në flijime dhe vetëflijime.
Ndër stimujt më efektivë, por edhe më të vështirë ekonomikë, është rritja e konsumit. Dhe në kohë krizash nuk duhet të tregojmë se sa mund të përfitojmë nga tjetri, por se si mund të bashkëpunojmë me njëri-tjetrin.
