Një leksion (jo)politik nga Romano Prodi, teknokrati që i mungon partive

Pak më shumë se një orë duke dëgjuar Romano Prodin, kuptova se përse një politikan mund të adhurohej aq shumë jo nga militantët në një aktivitet zgjedhor përgjatë fushatës elektorale, por në një sallë teatri, në një debat idesh për demokracitë liberale, Europën dhe vlerat humane. Sepse përfaqëson teknokratin në politikë, njeriun që ecën drejt ideve dhe jo drejt personave, sepse ishte “Profesori” që iu kundërvu “Kavalierit”, njeriu që diti të krijojë por edhe të tërhiqet, të promovojë dhe t’u hapë rrugë të tjerëve. E nëse sot e ardhmja na duket e paqartë, është edhe sepse veprime skandaloze prej aktorësh mediokër të Donald Trump apo Silvio Berlusconit marrin më shumë vëmendje se idetë e teknokratëve si Romano Prodi.

Paqartësia është gjendja jonë natyrore, bota gjithmonë na kap në befasi

E shkuara është po aq imagjinare sa e ardhmja. Nuk keni qenë ndonjëherë në të ardhmen dhe nuk e njihni, por nuk keni qenë as në të shkuarën. E vetmja gjë që mund të bëni është të lexoni libra, gjë që vështirë se mund t’u japë përjetimet e një jete vërtetë të së shkuarës. Të mbështetesh në koherencë, stabilitet dhe parashikueshmëri nuk qenka aspak e mundur.

Ruaju nga mesazhet në WhatsApp!

Dhe njerëzit priren më shumë të shpërndajnë informacione të rreme, sesa ato të vërteta. Pse? Sepse informacionet e rreme përgatiten në të atillë mënyrë që të jenë befasuese, kanë tituj goditës dhe tronditës, kanë foto që të prekin, kanë gjuhë popullore, duken më njerëzore dhe janë të shkurtra. Prandaj bëjnë më shumë përshtypje, prandaj faqet e parodive ndiqen më shumë se Financial Times apo The Economist. Një paragraf është “virus” më i mirë se 2 faqe artikull me gjuhë të kulluar shkencore!

Sistemi i ri që do të lindë pas koronavirusit

Për një mijë vjet, çdo epidemi e madhe i ka hapur rrugë ndryshimeve në organizimet politike të kombeve dhe thelbit të kulturës së çdo organizimi të tillë. Për shembull (pa dashur t’i reduktojmë asgjë kompleksitetit të historisë), mund të themi se murtaja bubonike e shekullit të XIV (për të cilën dimë se e reduktoi popullsinë e Europës me një të tretën) ndikoi që të vihej në diskutim roli politik i fesë.

Do na dëmtojë më shumë fjala “luftë” sesa lufta vetë

Lufta nxit panik, si supermarketet e tejmbushura të fundjavës; Lufta nxit pasiguri, si lotët e gjyshërve që nuk e dinë nëse do të dalin nga shtëpitë për të blerë ushqim ose jo; Lufta nxit ankth, dhe nuk e shuan dot asnjë slogan që thërret për shumë kujdes e për pak frikë; Lufta nxit përçmim ndaj njëri-tjetrit, siç shohim në komunikimet virtuale. Kjo nuk është një luftë, është një pandemi. Dhe pandemia nuk është hiç më pak e rëndë se lufta, nuk është aspak më e lehtë për t’u përballuar se lufta. Por është pandemi, jo luftë.

Zgjohu o Zot!

Në këtë botën tonë, të cilën Ti e do më shumë se ne, kemi ecur me shpejtësi të lartë, duke u ndjerë të fortë dhe të aftë për gjithçka. Të babëzitur për fitim, e lamë veten të përthitheshim nga objektet dhe të hutoheshim nga nxitimi. Nuk u ndalëm përballë thirrjeve të Tua, nuk u përmendëm përballë luftërave dhe padrejtësive globale, nuk dëgjuam klithmën e të varfërve dhe të planetit tonë që ishte sëmurur rëndë. Vazhduam duke mos u kthyer, duke menduar se do të qëndronim gjithmonë të shëndetshëm në një botë të sëmurë. Tani, teksa ndodhemi në det të trazuar, të lutemi: “Zgjohu o Zot!”.

Njerëz ballkonesh dhe turmash

Jemi dëshmitarë të rishpikjes së një sistemi, që të paktën në të gjallët tonë nuk e kemi parë. Jemi në metamorfozë, ku gjëra të cilat i konsideronim si të mirëqena (shoqërizimin), elementë kulturorë (shtrëngimi i dorës) apo vese të padëmshme (fërkimi i syve) konsiderohen gati-gati kriminale dhe sabotuese.

Është gjithçka e kotë kur porta nuk do të hapet

Më 9 maj të 1978, si sot dyzetë e dy vite më parë, ish-kryeministri italian Aldo Moro pas rrëmbimit 55 ditor u gjet i vrarë në bagazhin e një makine në rrugën “Caetani” në Romë, mes selisë së Demokracisë Kristiane dhe Partisë Komuniste. Historia e Aldo Moros është historia e intelektualit në politikë, e një tentative për reformim të lënë përgjysmë, e goditjes së shtetit dhe e luftës së ashpër politike brenda llojit. Në këtë shkrim botohet edhe letra e fundit drejtuar bashkëshortes, katër ditë para vrasjes.

Bota do të ketë disa izolime në të ardhmen

The Economist analizon situatën duke treguar se sa shumë gabuan ekspertët e ekonomisë për pasojat e Covid-19 dhe paraqet dy mënyrat për luftimin e pandemisë. Më e keqja nuk ka ardhur ende: bota mund të detyrohet të bëjë izolime të përsëritura deri në zhdukjen përfundimtare.