Shkolla nuk na mëson të bëjmë para. Na mëson ligjet e fizikës, ekuacionet e matematikës, formulat kimike, shtresat gjeologjike apo datat historike, por lidhja me edukimin financiar dhe sipërmarrjen është shumë e vakët. Kjo ka ardhur edhe nga tradita kontinentale fetare dhe humaniste e së shkuarës, ku paraja shihej si diçka e keqe, gati-gati si një sëmundje. Por siç shkruan Robert Kiyosaki, shmangia nga paraja është po aq psikotike sa edhe fiksimi pas saj.
Muri kishte rënë, regjimi i Çausheskut kishte mbaruar dhe Herta Müller ndodhej në Berlin – ku sot vazhdon të jetojë e të punojë – pasi kishte braktisur vendlindjen për t’iu shmangur diktaturës, censurës, ngushtësisë dhe shtypjes së vendit që ende kishte mbetur nën ombrellën komuniste. Çmimin Nobel për letërsinë e fitoi në vitin 2009, por në vitin 1992, kur botoi […]
Nëse gjatë muajve të verës situata pandemike u përballua si inerci e masave të marra më herët, apo përmes arnimeve të rregulloreve dhe buxheteve të kompanive dhe institucioneve shtetërore, tani hymë në fazën ku duhet të planifikojmë realitetin e ri në kushtet e pandemisë.
Virusët nuk kanë asgjë kundër nesh. Nuk kanë as qëllime dhe as projekte. Ndjekin të njëjtat imperative të thjeshta darviniane që ndjekin edhe minjtë apo çdo krijesë tjetër e përbërë nga gjenome: të përhapen sa më shumë të munden numerikisht, gjeografikisht dhe në kohë. Instikti i tyre primar është të bëjnë atë që Zoti urdhëronte qeniet njerëzore të sapokrijuara në Gjenezën 1:28 “Jini të frytshëm dhe shumohuni, mbusheni Tokën, nënshtrojeni atë”.
Forca e Stephen Hawking qëndron përtej veprës së tij. Zbulimet e tij kanë qenë fenomenale për shkencën, për kozmologjinë dhe pikërisht për ndërtimin e një teorie unifikuese për universin, por ai arriti të bëhej një shkencëtar “pop” pikërisht sepse sfidoi çdo pengesë.
Sfida kryesore e Hawking ishte që të ndërtonte një teori të përgjithshme të unifikuar të universit dhe specifikisht ai e vinte theksin në rëndësinë që këtë teori ta kuptonin të gjithë, të paktën në linja të përgjithshme. Kërkimin e një teorie të tillë gjithëpërfshirëse ai e quan “unifikim të fizikës”.
Një kërcënim si Covid-19 mund të vijë sërish në një formë më vdekjeprurëse. Ndryshimet klimatike vazhdojnë të jenë armiku numër një. Përhapja e qendrave nukleare janë ende një rrezik për sigurinë globale. Mbipopullimi është ende një variabël i panjohur: së shpejti do të jemi 10 miliardë.
Në të njëjtën dilemë jemi sa herë që ndodh një sulm apo ndonjë tragjedi në botë, ku për disa jemi shumë solidarë e për të tjera thuajse indiferentë. Rasti i fundit, ai i shpërthimit në Beirut, Liban. Pyetja që të vjen natyrshëm është se pse jemi më solidarë me katedralen “Notre Dame” të Parisit, pse na dhemb më shumë një ndërtesë mesjetare, sesa shkatërrimi i një qyteti, humbja e qindra jetëve dhe plagosja e mijëra të tjerëve?
Në fund fiton gjithmonë harresa. Është ligji natyror i kohës. Për viktimën, harresa është si të heqësh edhe fotografinë e fundit. Nuk mbetet më asgjë.
Koha humbi kuptimin e saj. Ditët u ngjeshën me njëra-tjetrën, aq sa u shkrinë në një kohë të pakohë. Koha fizike humbi kuptimin e saj, u shemb në vetvete, ku gjithçka mund të ndodhte kurdo duke mos lënë asnjë gjurmë.
