Nuk e pranonte se verbëria kishte ndikuar në romanet e tij, që prej ca kohësh nuk i shkruante por i diktonte me zë. Por ama, pranonte se ishte bërë më reflektiv dhe se ishte i lumtur, pasi nuk i duhej të shihte më fytyrën e tij prej idioti çdo mëngjes në pasqyrë. Ironik i pamëshirshëm!
Një tendencë është e qartë: Raportet do të jenë më të shkurtra. Martesa nuk do të jetë “përgjithmonë”, ashtu siç ka filluar të mos jetë edhe tani. Evolucioni global drejt zhvillimit të lirive personale do të sjellë, edhe në fusha të tjera, më pak besnikëri. Dhe sigurisht, marrëdhënie gjithnjë e më të pasigurta.
Dhe kjo nuk ka të bëjë me cenimin e laicitetit të institucioneve arsimore, por përkundrazi, lidhet me ndërtimin e antikorpeve të të rinjve ndaj rrymave fetare që krijohen papritur si mish i huaj dhe shkaktojnë drama njerëzore deri në flijime dhe vetëflijime.
Efekti Çernobil: burokracitë tentojnë të fshehin gabimet e tyre. Dhe akoma më shumë burokracitë e regjimeve autoritare.
Ndër stimujt më efektivë, por edhe më të vështirë ekonomikë, është rritja e konsumit. Dhe në kohë krizash nuk duhet të tregojmë se sa mund të përfitojmë nga tjetri, por se si mund të bashkëpunojmë me njëri-tjetrin.
Idetë më të mira, ato më të fuqishmet, nuk zbatohen kurrë dhe është pikërisht mungesa e realizimit të tyre që i ruan dhe i përforcon.
Por duhet të gjejmë “pse”. Me siguri nuk është vetëm një e tillë, por janë shumë e shumë “pse” të shtresëzuara e të ndërlidhura me njëra-tjetrën që mund të shpjegojnë mosreagimin e komunitetit ndaj ngjarjeve të tilla. Komunitetet në Shqipëri, që të gjitha bashkë përbëjën shoqërinë, i ngjajnë shumë asaj qytezës në Francën qendrore të viteve ’30.
A do ta kufizojë pandemia seksualitetin dhe a do të përhapë dashurinë në distancë pa prekje? Sigurisht do të rrisë lojërat dixhitale erotike. Sidoqoftë, shpresoj që epidemia të na bëjë të rivlerësojmë kontaktin intim fizik, që të mund të mësojmë përsëri mësimin e Andrej Tarkovskij, për të cilin toka, lënda e lagësht, nuk është në kundërshtim me shpirtëroren, por është mjeti për te shpirtërorja.
Nga ai sheshpushim, rreth orës 10 të mëngjesit, mes pluhurit dukej skena. Kujtimet lidhen me persona, lidhen me ngjarje, me aroma dhe po: lidhen edhe me tulla, me llaç, me gur a me tallash. Besoj se kushdo, pro a kundër projektit ose mënyrës se si po zbatohet ai, ndihet i vjedhur. I plaçkitur në kujtimet e tij.
Si natyrë jam i ndrojtur, i rezervuar dhe me trupin kam një qasje të veçantë. Nuk përqafoj cilindo, vetëm ata që dua. Kjo maturi e detyruar më rëndon. Do të jetë interesante rigjetja e një raporti fizik. Ndoshta do të ndihet paksa sikleti, ndoshta edhe frika. Do të nisim të qeshim, ose do të na rrjedhin lotët curril. Nuk e di si do të jetë. Por sido që të jetë do të buzëqeshim. Të lumtur që jemi gjallë.
