Sapo ka botuar romanin “Veba Geceleri”, një rrëfim për murtajën, por edhe një këndvështrim mbi konceptin politik të karantinës. Katër vite e gjysmë më parë, miqtë i thoshin se askush nuk do ta kuptonte këtë libër sepse njerëzimi i kishte lënë pas krahëve pandemitë. Sot Orhan Pamuk flet edhe për frikërat e tij dhe artistin e munguar.
Askujt nuk do t’i shkonte në mend të fliste për një darkë “fizikisht” apo për një festë “në distancë”. Por ama e përdorin për një leksion. Ky ndryshim leksikor, që po pushton mendjen e të gjithëve, tregon se reflektimi i protagonistëve të aktit arsimues të dy shekujve të fundit u shkatërrua nga një projekt neoliberal.
Duke lënë mënjanë zhgënjimet dhe dështimet, në jetë ashtu si në dashuri marrëdhëniet funksionojnë vetëm nëse ekziston besimi.
Të rritesh do të thotë të përjetosh një vuajtje: të zgjedhësh mes shoqërisë dhe fantazisë, e për t’u rritur duhet të vrasësh një pjesë tënden. Pasqyra është një shembull i kësaj. Për sa kohë jemi fëmijë, është një lojë argëtuese, por pastaj vjen mosha e adoleshencës dhe bëhet krejt tjetër gjë.
Dashuria e vërtetë nuk është shkrirje totale por respekt i distancës, një lloj forme pabesie. Nuk u besoj atyre që thonë “jemi bërë një trup i vetëm”. Kjo nuk është dashuri, është kanibalizëm emotiv.
Tragjedia e vërtetë është se qytetarët më të mirë nuk duan të merren me politikë, e konsiderojnë si një aktivitet të dorës së dytë, të korruptuar. Më të mirët shkojnë drejt kompanive, kështu që në hierarkinë politike ngrihen më të këqijtë, që nuk dinë ta përdorin siç duhet politikën për të sjellë ndryshimet e nevojshme.
Pyetja nostalgjike “Ku kanë përfunduar intelektualët?” është e gabuar. Nuk mund të kemi intelektualë të angazhuar nëse nuk ekzistojnë lexuesit të cilët përthithin idetë.
Muri kishte rënë, regjimi i Çausheskut kishte mbaruar dhe Herta Müller ndodhej në Berlin – ku sot vazhdon të jetojë e të punojë – pasi kishte braktisur vendlindjen për t’iu shmangur diktaturës, censurës, ngushtësisë dhe shtypjes së vendit që ende kishte mbetur nën ombrellën komuniste. Çmimin Nobel për letërsinë e fitoi në vitin 2009, por në vitin 1992, kur botoi […]
Një kërcënim si Covid-19 mund të vijë sërish në një formë më vdekjeprurëse. Ndryshimet klimatike vazhdojnë të jenë armiku numër një. Përhapja e qendrave nukleare janë ende një rrezik për sigurinë globale. Mbipopullimi është ende një variabël i panjohur: së shpejti do të jemi 10 miliardë.
Në fund fiton gjithmonë harresa. Është ligji natyror i kohës. Për viktimën, harresa është si të heqësh edhe fotografinë e fundit. Nuk mbetet më asgjë.
